بررسی موارد سرفه مزمن و سل ریوی در جمعیت شهری شهرستان رودسر استان گیلان
بررسی موارد سرفه مزمن و سل ریوی در جمعیت شهری شهرستان رودسر استان گیلان
سولماز سالک . محمد علی آرامی . علی دهناد . رحیم تقی زاده اصل . سالک سالک
سابقه و هدف: محاسبه میزان شیوع سل ریوی (بخصوص نوع خلط مثبت) از دغدغه های
خاطر دست اندرکاران بهداشتی می باشد . این مطالعه با هدف بررسی میزان شیوع
مقطعی سل ریوی از طریق بررسی موارد سرفه مزمن در جمعیت شهری شهرستان
رودسر بعنوان الگویی برای تخمین میزان شیوع سل ریوی از طریق بررسی سرفه مزمن
(Cough survey) طی خرداد سال 1378 انجام شد.
مواد و روشها: این بررسی از نوع توصیفی بوده و بطور مقطعی بروش سرشماری انجام
گرفت. جمعیت مورد مطالعه عبارت از 82658 نفر در قالب 19505 خانوار ساکن منطقه
بودند. افرادی که بیش از دو هفته سرفه داشتند وارد مطالعه شدند. افراد مشکوک به
ابتلا به بیماری سل به مراکز بهداشت شهرستان ارجاع و برای این افراد روش های
تشخیصی بصورت معاینات فیزیکی ، بررسی وضعیت BCG ، سه نمونه خلط و در موارد
لزوم (براساس تشخیص پزشک) عکس رادیوگرافی قفسه سینه انجام گرفت .
یافته ها: نتیجه پرسشگری اولیه از خانوارها عبارت بود از 2018 نفر مبتلا به سرفه مزمن
بیش از دو هفته (2.44% کل جمعیت شهری) از 1961 خانوار، که در بررسی بالینی و
معاینات تکمیلی این افراد، 761 نفر (0.9% جمعیت) سرفه مزمن و پایدار را تایید کردند و از
این تعداد 403 نفر (0.47%) خلط داشتند که جهت آزمایش میکروسکوپی از آنها نمونه خلط
گرفته شد.
از کل معاینه شده ها 594 نفر (29.4) با اسکار ب.ث.ژ و 1424 (70.6%) بدون اسکار ب.ث.ژ
بودند. طبق درخواست پزشکان معاینه کننده برای 79 نفر از واجدین سرفه مزمن پایدار
رادیوگرافی قفسه سینه انجام شد که 13 مورد آنها (16.7%) ضایعات منطبق با سل ریوی
داشتند.
از بین افرادی که مورد بررسی تکمیلی قرار گرفتند و نمونه خلط دادند، 5 نفر بعنوان مورد
مبتلا به سل ریوی خلط مثبت جدید و 3 نفر مبتلا به سل ریوی خلط منفی جدید تشخیص
داده شدند. میزان شیوع مقطعی سل ریوی خلط مثبت (سه ماهه اول سال 1378) 8.5
هزار و میزان شیوع مقطعی سل ریوی در همان زمان 12.1% هزار می شود.
شیوع سالانه با احتساب بیماران شناخته شده در نظام شبکه در 9 ماه باقی مانده سال
30.25، 1378 در صد هزار مورد سل ریوی خلط مثبت جدید و 47.2 درصد هزار سل ریوی
می باشد. حساسیت اسمیر خلط 62.5% و ویژگی آن 100% بود و در مورد رادیوگرافی
قفسه سینه حساسیت 100% و ویژگی 92.9% بدست آمد.
ارزش اخباری مثبت اسمیر خلط 100% و رادیوگرافی قفسه سینه 61.5% و ارزش
اخباریمنفی اسمیر خلط 94.4% و رادیوگرافی قفسه سینه 100%بدست آمد.
ارزش اخباری مثبت اسمیر خلط با رادیوگرافی از نظر آماری معنی دار بود ( P=0.000 ) و
حساسیت و ویژگی رادیوگرافی در مقایسه با اسمیر خلط نیز از نظر آماری معنی دار بود
(بترتیب P=0.03، P=0.000) همچنین از نظر آماری نسبت Likelihood رادیوگرافی قفسه
سینه نسبت به اسمیر خلط بزرگتر است (34.26 در مقابل 23.66، هردو با p=0.000).
نتیجه گیری و پیشنهادات: نظام شبکه بهداشتی شهرستان در طول سه ماهه اول سال
1378فقط 20% موارد سل ریوی را کشف نموده است 80% باقیمانده از طریق این طرح
شناختهشده است.
همچنین می توان گفت که توانایی رادیوگرافی قفسه سینه در افتراق موارد مبتلابه سل
ریوی از اسمیر خلط بیشتر است.
